ამერიკელმა ხელოვნებათმცოდნემ, ფილოსოფოსმა და პუბლიცისტსმა, იელის უნივერსიტეტის პროფესორმა, აბსტრაქციონიზმის ერთ - ერთმა თვალსაჩინო წარმომადგენელმა და მისმა ნოვატორმა პიტერ ჰელიმ გასული საუკუნის ბოლო ორ ათწლეულში საკმაოდ პოპულარული სამხატვრო მომდინარეობა ნეო-გეო (ნეოგეომეტრიული კონცეპტუალიზმი) - ერთგვარი პოსტმოდერნიზმის აბსტრაქციის - პოპ არტის ნაზავი შექმნა.
თავის კვლევაში „გეომეტრიის კრიზისი“, პიტერ ჰელი აბსტრაქციის არასრულფასოვნებაზე საუბრობს და აკრიტიკებს მის დროსთან შეუსაბამობას, ხოლო თავის ნახატრებში ფერადი სამკუთრედებით, წრეებით, მართხკუთებით, კვადრატებით თანამედროვე საზოგადოების „უჯრედების“. „საკნების“ დაშიფვრას ცდილობს და ქმნის ერთგვარ სტრუქტურულ აგურებს, რომელთა ერთობლიობა აშენებს იმას, რასაც ჩვენ „სოციუმს“ ვუწოდებთ.
იტალიელი ალესანდრო მენდინი გახლავთ საპროექტო ავანგარდის, თანამედოვე დიზაინისა და არქიტექტურის გამოჩენილი ისტორიკოსი, თეორეტიკოსი და პრაქტიკოსი, რომელიც რადიკალური და ახალი დიზაინის ერთ - ერთ ყველაზე თვალსაჩინო წარმომადგენელია. იგი მსოფლიოში არაერთი იმ პოპულარული სახელოვნებო ჟურნალის რედაქტორი იყო, რომელიც ევროპაში იქმნებოდა. ასევე გახლავთ რადიკალური არქიტექტურისა და ანტიდიზაინის სკოლის დამფუძნებელიც, რომელიც სხვადასხვა ავაგანგარდულ თეატრალურ ჯგუფებთან ერთად ინსტალაციებს ქმნიდა. მენდინი ასევე ცნობილია, როგორც დიზაინის კლასიკურ გადამხალისებლი, ერთგვარი რედიზაინერი. იგი ქმნიდა „ახალ საგნებს“ ისე, თითქოს ირონიზირებდა მათზე. იგი ასევე ე.წ. „ბანალური დიზაინის“ ავტორიცაა, რომელიც ინდუსტრიალური და პოსტინდისტრიული სივრცის კულტურულ სიცარიელეს გადმოსცემს და ამისთვის ძალიან ბანალურ ფერთა შეხამებას ან ორნამენტს იყენებს. იგი საგნობრივი სამყაროს მოდელიორის სახელსაც იხვეჭს და ამავე დროს თანამშრომლობს ცნობილ მხატვრებთან და ქარხნებთან, ქმნის საყოფაცხვრები საგნების სერიებს, რომლებიც, როგორც წესი, ძალიან ლიმიტირებული რაოდენობით იქმნება და კერძო კოლექციებში „ქრება“. მას მერე კი, როგორც კი ხელოვანი ამჩნევს, რომ, ახალი დიზაინის პროფანაცია დაიწყო, „იატაკქვეშეთში“ მიდის და საჯაროდ მხოლოდ პედაგოგიურ სამქინობას განაგრძობს.
ნიუ იორკში ამერიკელი და ევროპელი ორი ხელოვანის ერთობლივი გამოფენა კი ერთგვარი უნიკლაური შანსია ვნახოთ ამ ორი დიდი მხატვრის ხედვის, ნამუშევრების შერწყმის შედეგი, რომელიც იმდენად ჰარმონიული და კონტექსტუალურია, რომ ერთი შეხედვით შეუძლებელია ერთმანეთისაგან ამ ორი ავტორის ხელწერის გარჩევა. პირველი ა ერთობლივი გამოფენა მათ იტალიაში, მასიმო მინინის გალერეაში ჰქონდათ, ახლა კი - ნიუ იორკი. გალერეაში წარმოდგენილია ჰელის ცხრა ახალი ნამუშევარი და მენდინის კედლის მხატვრობა ე.წ. დიგიტალური პრინტი. საგამოფენო დარბაზში ფერები შპალიერის მსგავსადაა გაკრული და ამ ფერების ჭავლში არქიტექტურულ კონსტრუციაც და ფერწერული ხატებიც იქმნება, ხოლო მათი ურთიერთკავშირი იმდენად ჰარმონიულია, რომ ვერ არჩევს ვერც ერთის ზღვარს და ვერც ურთიერთგავლენის ძალას, რადგანაც ამგვარი არადირექტიული სიახლოვე ორი, ერთმანეთისთვის ალტერ ეგო ადამიანის ცოცხალ დიალოგს ჰგავს.
მართალი გითხრათ, პიტერ ჰელისა და ალესანდრო მენდინის ბიოგრაფიის ზემომოყვანილ აკადემიურ შემადგენელს თუ დავივიწყებთ, მათი ერთობლივი გამოფენის ვიზიტისას ჩემთვის სულ სხვა რამ იყო შთამბეჭდავი და აღსანიშნავი. დარბაზში, სადაც თავდაპირველივე ჩანაფიქრით კედელზე არც ერთი თავისუფალი ადგილი არ დაჩა, თვალისმომჭრელია ფერთა და ფიგურათა იშვიათი ჰარმონიული და საოცრად მაცოცხლებელი ეგზისტენცია, რომლის არსებობის შესახებ შეიძლება არც გვიფიქრია. ჰოდა, უპირველესად სწორედ ამ ფერით დაუფლების გრძნობით ამახსოვრდება იგი თვალს, ჰელის ყოველგვარი დაშიფრული საზოგადოების „ცხაურებზე“ ფიქრის თუ მენდინის ჰოროსიმაში აგებული „სამოთხის კოშკის“ გახსენების გარეშე. ამ ორი მხატვრის კონცეპტუალური საუბარი დარბაზში ფერების სიხალისისა და არაპროგნოზირებადობის შეგრძნებას ქმნის. ბოლოს კი გრძნობ, რომ გეცოდება ეს დარბაზი, რადგანაც გამოფენის დასრულებისას იგი უფრო მეტად ცარიელი და ცივი იქნება, ვიდრე, ოდესმე. რასაკვირველია, ეს გალერეაც მალევე სხვათა ნამუშევრებით შეივსება, მაგრამ, მაინც.
გაზეთი "24 საათი"
12.07.13
No comments:
Post a Comment